In Japan kennen ze al meer dan honderd jaar een manier van budgetteren die verrassend eenvoudig en tegelijkertijd heel krachtig is: de Kakeibo-methode. Het woord kakeibo betekent letterlijk “huishoudboek” en werd begin 20e eeuw populair gemaakt door Hani Motoko, de eerste vrouwelijke journalist van Japan. Zij wilde gezinnen helpen om overzicht te krijgen in hun financiën, met als doel niet alleen geld te besparen, maar vooral ook bewuster met geld om te gaan.
Waar wij vaak apps gebruiken om inkomsten en uitgaven bij te houden, kiest kakeibo voor de pen en het papier. Het gaat er namelijk niet alleen om wat je uitgeeft, maar vooral om het bewust nadenken over de keuzes die je maakt. Door te schrijven, vertraag je en stel je jezelf automatisch de vraag: “Heb ik dit echt nodig?” Die extra aandacht maakt het verschil.
Hoe werkt de methode?
De kern van kakeibo draait om vier vragen die je jezelf stelt aan het begin van iedere maand. Hoeveel geld heb je beschikbaar nadat je vaste lasten zijn betaald? Hoeveel wil je sparen? Hoeveel mag je uitgeven aan variabele kosten? En tot slot: hoe kun je verbeteren ten opzichte van vorige maand?
Wanneer je deze vragen beantwoordt, ontstaat er vanzelf een plan. Stel dat je €2.200 verdient en €1.300 kwijt bent aan huur, energie, verzekeringen en abonnementen. Dan blijft er €900 over. Je besluit daarvan €300 apart te zetten voor een buffer en houdt €600 over om boodschappen te doen, een keer uit eten te gaan of een nieuwe broek te kopen. Door dit zo concreet op te schrijven, heb je meteen een helder kader voor de rest van de maand.
De categorieën van kakeibo
In plaats van tientallen ingewikkelde budgetcategorieën, gebruikt kakeibo slechts vier overzichtelijke groepen. De eerste is “noodzakelijk”: je huur, boodschappen of het openbaar vervoer. Daarna volgt “optioneel”: de lunch met een vriendin of dat ene shirt dat je niet kon laten hangen. De derde categorie is “cultuur en educatie”, waarbij je denkt aan boeken, een cursus of een concert. Tot slot is er “extra”: de onverwachte kosten zoals een reparatie of een cadeau.
Juist doordat het systeem zo eenvoudig is, zie je al snel waar je geld blijft. Misschien merk je dat het optionele potje sneller leegloopt dan je dacht, terwijl je bij de noodzakelijke kosten redelijk stabiel blijft. Dat geeft richting en laat zien waar je kunt bijsturen.
Een maand kakeibo in de praktijk
Stel je voor: het is begin van de maand en je hebt je doel gesteld om €300 te sparen. De eerste week doe je boodschappen voor €80, bestel je een keer een lunch van €20 en betaal je je Netflix-abonnement van €8. Alles schrijf je op in je schrift. De tweede week koop je kleding voor €60 en een studieboek voor €15. Wanneer je je overzicht bekijkt, zie je dat je optionele uitgaven al behoorlijk oplopen. Dat helpt je om de rest van de maand bewuster keuzes te maken. Misschien sla je een extra etentje over of besluit je een weekendje thuis te koken met vrienden.
Waarom kakeibo zoveel mensen helpt
Het geheim van kakeibo zit niet in de cijfertjes, maar in de aandacht die je eraan geeft. Door met de hand te schrijven in plaats van een app te gebruiken, word je veel bewuster van je gewoontes. Je ziet niet alleen wat je uitgeeft, maar je voelt ook wat een aankoop met je doet. Was het echt de moeite waard? Of was het een impulsaankoop waar je achteraf spijt van hebt?
Daarnaast dwingt het systeem je om sparen altijd voorop te zetten. Je bepaalt eerst hoeveel je apartlegt en verdeelt daarna pas wat er overblijft. Dat geeft rust en zorgt ervoor dat je je doelen sneller bereikt. Een buffer van €1.000 of een vakantiepotje van €500 wordt ineens haalbaar, simpelweg doordat je je geld een duidelijke richting geeft.
Reflectie: de kracht van terugkijken
Aan het einde van de maand komt misschien wel het belangrijkste onderdeel van kakeibo: de reflectie. Je kijkt terug op wat goed ging, waar je de mist in ging en hoe je het volgende maand anders wilt doen. Misschien merk je dat drie keer eten bestellen weinig toevoegde, terwijl dat ene concert veel blijer maakte. Zo leer je steeds beter welke uitgaven écht waardevol zijn.
Conclusie
De Kakeibo-methode is geen ingewikkeld systeem en ook geen wondermiddel. Het is een eenvoudige manier om met meer bewustzijn naar je geld te kijken. Door te schrijven, te plannen en terug te blikken, leer je stap voor stap betere keuzes maken. En dat levert niet alleen een voller spaarpotje op, maar ook meer rust en tevredenheid.
Dus pak een schrift, schrijf je doelen op en begin. Voor je het weet, merk je dat je niet alleen geld bespaart, maar ook een stukje meer grip en vrijheid ervaart.
Wil je zelf ervaren hoe eenvoudig en overzichtelijk de Kakeibo-methode werkt? Ik heb een handige Kakeibo invulsheet gemaakt die je gratis kunt downloaden. Daarmee kun je direct aan de slag om je inkomsten en uitgaven overzichtelijk bij te houden, je spaardoelen scherp te stellen en aan het eind van de maand terug te kijken wat goed ging en wat beter kan.
👉 Download hier de Kakeibo invulsheet (PDF) en begin vandaag nog met bewust sparen en budgetteren.
